رضا علیپور شنازندیفرد سنگنورد ایرانی است که در ۹ اردیبهشت ۱۳۷۳ در شهرستان قزوین به دنیا آمده و اصالتاً اهل روستای شنازند از توابع بخش کوهین شهرستان قزوین میباشد.
او قهرمان جهان و دارنده سابق رکورد جهانی سنگنوردی سرعت با ثبت زمان ۵ ثانیه و ۴۸ صدم ثانیه و همچنین دارنده رکورد جدید سنگنوردی سرعت ایران با ثبت زمان ۵ ثانیه و ۱۶۳ هزارم ثانیه است.
رضا علیپور فارغالتحصیل رشته تربیت بدنی بوده و از ۱۰ سالگی سنگنوردی را شروع کرد و در ۱۹ سالگی نخستین طلای جهانی تاریخ سنگنوردی را برای ایران به ارمغان آورد.
او با ۱۷۰ سانتیمتر قد و ۷۷ کیلوگرم وزن ۴ سال متوالی رکورددار سنگنوردی جهان در ماده سرعت بود و به صورت افتخاری در آتشنشانی کار میکند.
میلاد علیپور و مهدی علیپور همتیمیهایش در تیم ملی سنگنوردی پسرعموهای او هستند و پسرداییاش نیز سنگنورد است.
همچنین او از ۱۲ سالگی سنگنوردی را به صورت حرفهای کار کرد و از ۱۷ سالگی تمرینات فوق حرفهای را بدون مربی برای شرکت در مسابقات جهانی و آسیایی آغاز کرده است.
او در سال ۱۳۹۱ در ۱۸ سالگی توانست در مسابقات جام فجر به مدال طلا دست یابد و سال بعد هم در این تورنمنت شرکت کرد و مقام سوم را از آن خود کرد.
رضا علیپور قهرمان ایران
رضا علیپور سال ۱۳۹۱ در مسابقات قهرمانی کشور که به میزبانی تهران برگزار میشد ۱ مدال طلا و ۱ مدال برنز کسب کرد و سال ۱۴۰۲ بار دیگر در مسابقات قهرمانی کشور که در زنجان برگزار میشد ثبتنام کرد و به مقام قهرمانی دست یافت.
اولین مدال بینالمللی
او در سال ۲۰۱۲ در رقابتهای قهرمانی آسیا به میزبانی همدان، با ثبت رکورد ۶ ثانیه ۲۰ صدم ثانیه به مقام دوم دست یافت و پس از کسب ۳ مدال نقره، سال ۲۰۱۷ موفق شد در این رقابتها به مقام قهرمانی دست یابد.
قهرمانی جام جهانی
سال ۲۰۱۳ رضا علیپور به عنوان نماینده ایران در جام جهانی شرکت کرد و موفق به کسب مدال خوش رنگ طلا شد و تاکنون ۶ طلا، ۲ نقره و ۶ برنز جام جهانی را به دست آورده است.
بازیهای آسیایی
او در سال ۲۰۱۸ در بازیهای آسیایی جاکارتای اندونزی با ثبت رکورد ۵ ثانیه ۶۳ صدم ثانیه توانست اولین مدال طلای ایران را در رشته ورزشی سنگنوردی در بازیهای آسیایی به دست آورد. سپس سال ۲۰۲۳ در بازیهای آسیایی هانگژو به میدان رفت و توانست از عنوان قهرمانی خود دفاع کند.
المپیک ۲۰۲۴ پاریس
رضا علیپور در مسابقات سنگنوردی انتخابی المپیک در مجموع دو رویداد برگزار شده در شانگهای و بوداپست موفق شد صاحب سهمیه لازم برای حضور در بازیهای ۲۰۲۴ پاریس شود.
علیپور که در سال گذشته همراه با الناز رکابی و محیا دارابیان از سوی فدراسیون جهانی کوهنوردی و صعودهای ورزشی مجوز لازم برای ورود به رقابتهای گزینشی المپیک را به دست آورده بود، یک ماه قبل از حضور در مرحله نخست این رقابتها در شانگهای صاحب ۳۵ امتیاز شد.
او با شرکت در مرحله دوم مسابقات انتخابی المپیک به میزبانی بوداپست، مجموع امتیازات خود را به ۶۰ رساند. رقابتهای سنگنوردی بازیهای المپیک در ماده سرعت با حضور ۱۴ نفر در هر بخش مردان و زنان برگزار میشود.
قبل از این ۹ سهمیه هر بخش توزیع شده بود. با برگزاری مسابقات شانگهای و بوداپست، ۵ سهمیه باقی مانده در هر بخش توزیع شد و رضا علیپور موفق شد با مجموع ۶۱ امتیاز، یکی از این سهمیهها را از آن خود کند.
این دومین دوره بازیهای المپیک است که سنگنوردی در فهرست رشتههای آن قرار دارد و اولینبار است که یک ایرانی سهمیه حضور در این بازیها را کسب کرده است.
مدالها و افتخارات رضا علیپور
در سال ۱۳۹۲ در مسابقات قهرمانی جهان که در چین برگزار شد، او توانست با ثبت رکورد ۶ ثانیه و ۲۴ صدم ثانیه مدال طلای جهان را در رشته سرعت برای اولینبار در تاریخ سنگنوردی ایران کسب کند.
رضا علیپور در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ موفق شد با ثبت رکورد ۵ ثانیه و ۵۴ صدم ثانیه عنوان قهرمانی مسابقات سنگنوردی جام جهانی نانجینگ چین را از آن خود کند.
او در همه مراحل این مسابقات توانست رکورد کمتر از ۶ ثانیه را ثبت کرده و در مرحله نیمهنهایی نیز با ثبت زمان ۵ ثانیه و ۴۸ صدم ثانیه رکورد دنیا را که متعلق به دانیل بولدیرف اوکراینی با زمان ۵ ثانیه و ۶۰ صدم ثانیه بود، ۱۲ صدم ثانیه جابهجا نماید.
او در فینال این رقابتها با ثبت زمان ۵ ثانیه و ۵۴ صدم ثانیه بر سنگنورد روس غلبه کرد و به عنوان قهرمانی دست یافت.
بعد از بهبود بخشیدن رکورد سرعت سنگنوردی جهان به میزان ۵ ثانیه و ۴۸ صدم ثانیه توسط رضا علیپور، در بهمن ماه ۱۳۹۶ طی اقدامی از سوی اتحادیه بینالمللی بازیهای جهانی و به انتخاب کاربران ورزشکار برتر سال ۲۰۱۷ از میان برترین ورزشکاران شرکتکننده در مسابقات ۲۰۱۷ وروتسواف لهستان به رأیگیری گذاشته شد.
بر این اساس رضا علیپور شنازندیفرد سنگنورد ایرانی با کسب ۹۰۷۹۰ رأی مردمی به عنوان برترین ورزشکار رشتههای غیر المپیکی جهان در سال ۲۰۱۷ انتخاب شد.
این اتفاق بزرگ برای اولینبار در تاریخ ورزش ایران رخ میدهد که برترین ورزشکار رشتههای غیر المپیکی جهان از کشور ایران انتخاب میشود.
رضا علیپور سنگنورد شایسته ایرانی در جریان برگزاری مسابقات سنگنوردی بازیهای آسیایی جاکارتا اندونزی ۲۰۱۸ توانست در اولین حضور رشته سنگنوردی در این رقابتها، دهمین مدال طلای ایران و نخستین مدال طلای تاریخ سنگنوردی ایران در بازیهای آسیایی را کسب کند.
بر اساس رنکینگ اعلام شده از سوی فدراسیون جهانی سنگنوردی، رضا علیپور با کسب ۳۲۴٫۶۸ امتیاز، بالاتر از باسا از فرانسه و تیموفیف از روسیه بهعنوان برترین ورزشکار ماده سرعت جهان در سال ۲۰۱۸ انتخاب شد.
رضا علیپور در نوزدهمین دوره بازیهای آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو چین در رشته سنگنوردی سرعت و با پیروزی برابر حریف چینی در فینال با ثبت زمان ۵ ثانیه و ۳۰۲ هزارم ثانیه موفق به کسب مدال طلا شد. علیپور پیش از این در بازیهای آسیایی سال ۲۰۱۸ به میزبانی کشور اندونزی نیز به مدال طلا رسیده بود.
رضا علیپور در پایان رقابتهای انتخابی ۲۰۲۴ سهمیه المپیک بوداپست مجارستان با کسب ۶۱ امتیاز از مجموع امتیازات دو مسابقه انتخابی سهمیه المپیک کشورهای چین و مجارستان موفق شد سهمیه حضور المپیک ۲۰۲۴ پاریس را کسب کند، تا در کنار ۱۳ سنگنورد دیگر این رشته ورزشی که موفق به کسب سهمیه المپیک شدهاند به رقابت بپردازد.